Pakweg een jaar geleden vroeg ik bij de Volkskrant een video op. Het had in 2005 op hun site gestaan, zag ik met een digitaal tooltje waarmee ik terug in de tijd kon reizen. Het filmpje in kwestie was er niet meer. ‘Na overleg met onze archivaris moet ik u melden dat deze filmpjes niet bewaard zijn’, klonk het op de redactie. Niet bewaard, niet opgeslagen, voor eeuwig vergaan in de maalstroom van de tijd.

Jammer, dacht ik.

Een paar maanden later wilde ik een editie van het AD/Utrechts Nieuwsblad uit 2007 inzien. Daar had een advertentie in gestaan die ik graag wilde bekijken. Maar het AD schijnt geen eigen archief te hebben. Ik moest er met mijn hele hebben en houwen voor naar de afdeling Bijzondere Collecties van de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag. Ik was drie uur verder voordat ik de advertentie had gevonden.

Ronduit vervelend, meende ik.

Enkele dagen daarna wilde ik graag een oud artikel lezen van het Financieele Dagblad. Ik nam er speciaal een abonnement voor, trouwe steunpilaar van de landelijke journalistiek als ik ben. Ik kon het artikel niet lezen: ik had er een ander abonnement voor nodig, te weten FD Professional. Dat abonnement kost 620,21 euro per kwartaal, of 2480,84 euro per jaar. Nooit eerder maakte ik mee dat je met een abonnement niet alle stukken kan lezen.

Totaal debiel, vond ik.

En onlangs vroeg ik iets op bij RTV Utrecht, de regionale omroep van de provincie Utrecht. Een video die de omroep pakweg twintig jaar geleden had opgenomen. Ik wilde die graag bekijken, maar dat kon niet. ‘Helaas zijn de uitzendingen vóór 5 mei 2012 niet digitaal beschikbaar. Als we het hebben, dan staat het op een uitzendband en dat wordt lastig. We kunnen de beelden dus helaas niet met je delen’, liet de omroep mij weten.

Wat een ongelofelijke tyfuszooi, oordeelde ik.

Vier keer heb ik mogen ondervinden hoe slecht de archieven van mediabedrijven op orde zijn. Bij de landelijke publieke omroepen is het overigens niet veel beter: alleen de NOS-journaals van vandaag en gisteren zijn beschikbaar en met een beetje geluk kun je nog enkele journaals van eerdere jaren vinden. Wie zoekt op de live-uitzending van de NOS over de aanslagen in Parijs van 2015, komt echter van een koude kermis thuis.

Lieve media, jullie zijn mij dierbaar, maar step up your game. Het is niet meer van deze tijd om geen of ontoegankelijke archieven bij te houden. Zeker als je wilt dat nieuwsconsumenten de journalistiek een warm hart toedragen of mediamerken leren vertrouwen, is het belangrijk om eigenaarschap te tonen. Er is de afgelopen jaren te veel materiaal verloren gegaan omdat de makers van toen niet inzagen hoe belangrijk het is om hun verhalen op te slaan. Dat risico mogen we nu niet meer lopen.

Veel media kunnen nu nog beginnen met een inhaalslag: haal die opnamebanden van zolder, scan die oude kranten en tijdschriften in en digitaliseer de boel. Neem er een paar mensen voor in dienst die het klusje in een paar maanden klaren. Ik doe het dringende appèl op alle hoofdredacteuren van Nederland om werk van hun archieven te maken. Voor archiefonderzoek, voor geschiedkundig onderzoek naar de journalistiek, maar bovenal: voor iedereen die graag verhalen leest, bekijkt en luistert.

Wie de ogen voor die mensen sluit, zal eeuwig blind blijven.